यस कारण मैदा स्वास्थ्यको लागि हानिकारक छ !

सामान्यत: मैदा तथा त्यसबाट बनेका परिकारहरुको सेवन स्वास्थ्यको दृष्टिकोणले राम्रो मानिँदैन । किनभने यसको प्रशोधन (processing) गर्दा यसबाट धेरै पौष्टिक तत्त्वहरू हटाइन्छन्, जसले गर्दा यसमा आवश्यक मात्रामा फाइबर, भिटामिन, र खनिजहरू हुँदैनन्। यसको नियमित सेवनले विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।

मैदा सेवनका वेफाइदाहरू

पाचन समस्याहरू – मैदामा फाइबरको कमी हुन्छ, जसले गर्दा यसलाई पचाउन गाह्रो हुन्छ र कब्जियतको समस्या निम्त्याउन सक्छ।

रक्तमा चिनीको स्तर वृद्धि – मैदा उच्च ग्लाइसेमिक इन्डेक्स (Glycemic Index - GI) भएको पदार्थ हो। यो भनेको मैदा छिट्टै पचेर रगतमा चिनीको मात्रा बढाउँछ, जसले मधुमेह हुने सम्भावना बढाउँछ।

मोटोपनको समस्या – मैदा बढी प्रयोग गरिएका परिकारहरू (जस्तै, चाउमिन, पाउरोटी, समोसा, बर्गर) धेरै क्यालोरीयुक्त हुन्छन्। कम पोषण र उच्च क्यालोरी भएका यी पदार्थले मोटोपन बढाउने जोखिम रहन्छ।

हृदय रोगको जोखिम – मैदा प्रशोधित हुने क्रममा ट्रान्स फ्याट र परिष्कृत कार्बोहाइड्रेटको स्रोत बन्न सक्छ, जसले शरीरमा खराब कोलेस्ट्रोल (LDL) बढाउँछ र मुटु रोगको जोखिम बढाउँछ।

सूजन (Inflammation) बढाउने – प्रशोधित मैदा नियमित रूपमा खानाले शरीरमा सूजन बढ्ने समस्या हुन सक्छ, जसले जोर्नीहरुमा दुखाइ, मधुमेह, र अन्य दीर्घकालीन रोगहरू निम्त्याउन सक्छ।

पोषणको कमी – मैदा उत्पादनको क्रममा यसबाट चोकर (bran) र अंकुर (germ) हटाइने भएकाले यसमा फाइबर, भिटामिन B, आइरन, म्याग्नेसियमजस्ता महत्वपूर्ण तत्त्वहरूको मात्रा कम हुन्छ।

ग्यास्ट्रिक र एसिडिटीको समस्या – मैदा आधारित खानाले पेटमा अम्ल बढाउँछ, जसले ग्यास, एसिडिटी र पाचनसम्बन्धी समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।

सारमा भन्दा मैदा अत्यधिक प्रशोधित र तुलनात्मक रुपमा पोषणहीन भएकाले यसको अत्यधिक सेवन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छ। यसको सट्टा गहुँको पीठो, जौ, रागी, ओट्सजस्ता उच्च फाइबरयुक्त स्वस्थ विकल्पहरू रोज्नु राम्रो हुन्छ।

के मैदा आन्द्रामा टाँसिन्छ ?

मैदा किन खानु हुँदैन भन्ने सन्दर्भमा कतिपयले चाहिँ यो हाम्रो आन्द्रामा टाँसिने हुनाले पनि खानु नहुने तर्क दिने गर्छन् !

के यो तर्क वास्तवमा सही छ त ? यो कुरा बुझ्न हामीले खाएको मैदा कसरी शरीरमा अवशोषित हुन्छ तथा पाचन प्रक्रियाको कुन चरणहरुबाट कसरी गुज्रन्छ भन्ने कुरा थाहा पाउनु जरुरी हुन्छ ।

मैदा जस्तो कार्बोहाइड्रेट पेटमा हाइड्रोक्लोरिक एसिड र पाचक एन्जाइमहरूद्वारा तोडिन्छ। त्यसपछि यो सानो आन्द्रामा जान्छ, जहाँ शरीरले ग्लूकोजका रूपमा कार्बोहाइड्रेटलाई अवशोषण गर्छ।

मैदा परिशोधित हुन्छ र यसमा फाइबरको मात्रा कम हुन्छ। फाइबरको कमीले पाचनमा सुस्तता ल्याउन सक्छ र कब्जियतको सम्भावना बढ्न सक्छ, तर यो आन्द्रामा टाँसिने प्रक्रियासँग सम्बन्धित छैन।

खाएको मैदा आन्द्रामा टाँसिने भन्ने धारणा गलत जानकारी वा भ्रमबाट उत्पन्न भएको हुन सक्छ। पेट र आन्द्रामा कुनै पनि खाना टाँसिँदैन; पाचन प्रक्रियाले यसलाई तोड्छ र शरीरले आवश्यक पोषक तत्त्वहरू अवशोषण गर्छ, बाँकी फोहोर पदार्थ मलद्वारबाट बाहिर जान्छ।

अत्यधिक परिष्कृत मैदाको सेवनले समयसँगै पाचन समस्या, वजन बढ्ने, र मधुमेह जस्ता रोगहरूको जोखिम बढ्न सक्छ, तर यो खानेकुरा आन्द्रामा टाँसिने भन्ने कुरा सत्य होइन।